Hormonalna wkładka domaciczna

Wkładka doma­ciczna uwal­nia­jąca hor­mony (Mirena) to nowo­cze­sny typ wkładki doma­cicz­nej, który łączy dzia­ła­nie typo­wej spi­rali i pigułki anty­kon­cep­cyj­nej. Hor­mo­nalna wkładka doma­ciczna jest wypo­sa­żona w mały zbior­ni­czek, z któ­rego przez kil­ka­dzie­siąt mie­sięcy powoli uwal­niane są hor­mony. Dzięki temu, że nie zażywa się ich doust­nie, skutki uboczne anty­kon­cep­cji są mniej­sze. Nie­stety wkładka doma­ciczna uwal­nia­jąca hor­mony jest droż­sza od innych typów spi­rali. Jej sku­tecz­ność anty­kon­cep­cyjna sięga nawet 100%.

Wkładka wewnątrz­ma­ciczna jest umiesz­czana w jamie macicy. Może mieć różny kształt i budowę, w zależ­no­ści od rodzaju. Wkładki doma­ciczne zwane są rów­nież „spi­ra­lami”, ponie­waż taki kształt miały w począt­ko­wym okre­sie swo­jej pro­duk­cji. Obec­nie wkładki wewnątrz­ma­ciczne wyglą­dem przy­po­mi­nają raczej nie spi­ralę, lecz powy­gi­naną literę S albo literę T. Tra­dy­cyjna wkładka doma­ciczna wyko­nana jest z two­rzywa sztucz­nego, czę­sto z dodat­kiem mie­dzi. Część wkła­dek zawiera w swoim trzo­nie kap­sułkę stop­niowo uwal­nia­jącą hor­mony – są to, tzw. wkładki hor­mo­nalne.

Przy pomocy spe­cjal­nego apli­ka­tora lekarz umiesz­cza wkładkę wewnątrz macicy. Nitki przy­mo­co­wane do wkładki po jej zało­że­niu zostają przy­cięte i znaj­dują się w zewnętrz­nym ujściu szyjki macicy. Dzięki nit­kom można kon­tro­lo­wać, czy wkładka znaj­duje się we wła­ści­wym miej­scu. Więk­szość gine­ko­lo­gów zaleca zakła­da­nie wkładki doma­cicz­nej w okre­sie krwa­wie­nia mie­sięcz­nego, bo wów­czas na pewno wia­domo, że kobieta nie jest w ciąży, a kanał szyjki jest bar­dziej roz­chy­lony. Wkładki z reguły nasy­cone są solami baru, co umoż­li­wia ich uwi­dacz­nia­nie na zdję­ciach rent­ge­now­skich.

Wkładka doma­ciczna – dzia­ła­nie

Jak każde ciało obce, wkładka wewnątrz­ma­ciczna powo­duje asep­tyczny stan zapalny. W związku z tym w macicy poja­wia się duża liczba leu­ko­cy­tów – bia­łych krwi­nek, które nisz­czą plem­niki i zapo­bie­gają zapłod­nie­niu komórki jajo­wej. Leu­ko­cyty zmie­niają rów­nież struk­turę błony ślu­zo­wej macicy, unie­moż­li­wia­jąc zagnież­dże­nie się zapłod­nio­nego jajeczka. Hor­mo­nalna wkładka doma­ciczna dodat­kowo unie­ru­cha­mia plem­niki, wpły­wa­jąc na śluz szyj­kowy, który staje się dla nich nie­prze­ni­kliwy i gęsty. Kap­sułka uwal­nia­jąca stałą dawkę hor­mo­nów – pro­ge­sta­ge­nów – i umiesz­czona jest wokół dłuż­szego ramie­nia wkładki. Ma ona dzia­ła­nie podobne do mini­pi­gułki pro­ge­sta­ge­no­wej:

– zagęsz­cza śluz szyjki macicy;

– zmie­nia gru­bość endo­me­trium;

-hamuje jajecz­ko­wa­nie.

Około 25% kobiet sto­su­ją­cych hor­mo­nalną wkładkę doma­ciczną nie prze­cho­dzi owu­la­cji. Ze względu na to, że hor­mony poda­wane są domiej­scowo, z pomi­nię­ciem wątroby, do wywo­ła­nia efektu anty­kon­cep­cyj­nego potrzebne są mniej­sze ich dawki niż w przy­padku pigu­łek hor­mo­nal­nych. Sku­tecz­ność wkładki doma­cicz­nej hor­mo­nal­nej jest wysoka. Wskaź­nik Pearla wynosi nawet 0,1.

Do prze­ciw­wska­zań sto­so­wa­nia hor­mo­nal­nej wkładki doma­cicz­nej należą:

– podej­rze­nie ciąży;

– czę­ste zapa­le­nia przy­dat­ków;

– aktywne zaka­że­nie w obrę­bie mied­nicy mniej­szej;

– krwa­wie­nie z dróg rod­nych o nie­zna­nej przy­czy­nie;

– wcze­śniej­sze epi­zody ciąży poza­ma­cicz­nej – prze­ciw­wska­za­nie względne;

– zmniej­szona odpor­ność orga­ni­zmu, np. AIDS, cukrzyca;

– uczu­le­nie na sub­stan­cje che­miczne wkładki;

– prze­byte bak­te­ryjne zapa­le­nie wsier­dzia i poważne cho­roby serca-prze­ciw­wska­za­nie względne;

– prze­rost błony ślu­zo­wej macicy- nie zdia­gno­zo­wany;

– zmiany maciczne, np. mię­śniaki macicy istot­nie zabu­rza­jące kształt oraz wiel­kość jamy macicy;

– wady wro­dzone macicy.

Do nie­po­żą­da­nych obja­wów sto­so­wa­nia wkładki doma­cicz­nej uwal­nia­ją­cej hor­mony wyma­ga­ją­cych zgło­sze­nia się do leka­rza gine­ko­loga należą:

– nie­pra­wi­dłowe krwa­wie­nia mie­siącz­kowe- uciąż­liwe i dłu­go­trwałe pla­mie­nia;

– bole­sność brzu­cha pod­czas men­stru­acji;

– czę­ste upławy z pochwy;

– podwyż­sze­nie tem­pe­ra­tury ciała;

– pla­mie­nia międzymie­siącz­kowe;

– spo­ra­dyczne wystę­po­wa­nie zmian tor­bie­lo­wa­tych jaj­ni­ków o cha­rak­te­rze czyn­no­ścio­wym

Przy korzy­sta­niu z wkładki doma­cicz­nej ist­nieje ryzyko prze­bi­cia ściany macicy i prze­miesz­cze­nia się wkładki. W przy­padku zaj­ścia w ciążę, pomimo sto­so­wa­nia anty­kon­cep­cji, wzra­sta ryzyko poro­nie­nia.

Do zalet korzy­sta­nia z wkładki doma­cicz­nej należą:

– nie­stwier­dzone nie­po­żą­dane dzia­ła­nia ogól­no­ustro­jowe;

– pra­wie stu­pro­cen­towa moż­li­wość cof­nię­cia efektu anty­kon­cep­cyj­nego;

– brak wpływu na aktyw­ność sek­su­alną;

– brak wpływu na pokarm matki kar­mią­cej pier­sią;

– wysoka sku­tecz­ność anty­kon­cep­cyjna;

– wybitna reduk­cja obfi­to­ści krwa­wień men­stru­acyj­nych u więk­szo­ści kobiet sto­su­ją­cych wkładkę.

Hor­mo­nalna wkładka doma­ciczna jest droż­sza niż inne typy spi­rali i bar­dziej sku­teczna. Wysoka cena tej metody anty­kon­cep­cji może nie­któ­rym kobie­tom unie­moż­li­wiać jej zasto­so­wa­nie. Koszt kupna i zało­że­nia wkładki hor­mo­nal­nej w prze­li­cze­niu na jeden mie­siąc porów­nać można z kosz­tami nowo­cze­snych doust­nych środ­ków hor­mo­nal­nych nowej gene­ra­cji. Wkładka hor­mo­nalna działa mniej wię­cej przez trzy do pię­ciu lat (w zależ­no­ści od typu). Z hor­mo­nal­nej wkładki mogą korzy­stać kobiety mające obfite mie­siączki i z podwyż­szo­nym ryzy­kiem sta­nów zapal­nych. Wkładka hor­mo­nalna nadaje się dosko­nale dla kobiet po poro­dzie i przed meno­pauzą.